Afgelopen week heeft de partij van Geert Wilders Kamervragen gesteld over het debat 'Wat is het antwoord op Wilders?' dat vanavond op de UvA wordt gehouden. 'Acht u het een taak van een door de overheid gefinancierde universiteit huisvesting te verlenen aan een bijeenkomst waar een democratisch politicus als racist wordt neergezet?', vroeg de PVV aan de minister van Onderwijs. Ook riep de PVV op de UvA met boze e-mails te bestoken.
Waarom reageert Wilders zo gestoken? Hij heeft de mond vol over de vrijheid van meningsuiting, die hij gebruikt om moslims als achterlijk, crimineel en gewelddadig neer te zetten. Met uitspraken als 'de islam zal bij een continuering van het huidige wanbeleid het Westen overwinnen en overheersen' en 'als moslims hier willen blijven, moeten ze de helft uit de Koran scheuren en weggooien' staat hij garant voor een tsunami van islamofobie. Alles moet gezegd kunnen worden, maar als hij weerwoord krijgt is de wereld te klein.
Het zal Wilders nooit lukken ons te verhinderen een bijdrage te leveren aan een strategisch antwoord. De eerste stap is het beestje bij de naam noemen. Islamofobie is het nieuwe racisme. Een tegenwerping is dat het hier niet om racisme gaat, maar om kritiek. Termen als 'achterlijke cultuur' (Fortuyn), 'geitenneukers' (Van Gogh), 'kut-Marokkanen' (Oudkerk) en 'tsunami van islamisering' (Wilders) dragen geen inhoudelijke kritiek in zich, maar zijn vooral bedoeld als scheldkanonnades.
Een tweede reactie is dat het niet om 'ras', maar om 'religie' gaat. Dit is precies het 'nieuwe' aan deze vorm van racisme. Het gaat niet meer om 'huidskleur' als uiting van een inferieur 'ras', maar om 'religie' als uiting van een inferieure 'cultuur'. De retoriek is anders, maar de praktijk van vooroordelen en discriminatie blijft hetzelfde. De stigmatiserende uitspraken over moslims zijn tot een brei van racistische ideeën geklonterd.
Dit proces is makkelijk te reconstrueren. Sinds 11/9 zijn 'allochtoon' en 'moslim' in de belevingswereld van mensen vrijwel synoniemen geworden, bleek uit een onderzoek van TNS/NIPO in 2004. Twee jaar later bleek uit een onderzoek van Motivaction dat de helft van de Nederlanders een afkeer heeft van moslims. Een op de tien komt zelfs openlijk uit voor zijn racistische denkbeelden. Zij achten zich superieur aan allochtonen en vinden dat Nederlanders zich niet moeten mengen met andere nationaliteiten. Het is dus duidelijk dat de islamofobie van de afgelopen jaren een racistisch klimaat heeft gecreëerd. Wilders heeft hier voor een belangrijk deel aan bijgedragen. De uitdaging is een coalitie te bouwen van burgers uit alle geledingen van de samenleving om zijn ideeën als racisme te ontmaskeren en te bestrijden.
Peyman Jafari en Mohamed Rabbae
Het UVA-debat wordt georganiseerd door Samen Tegen Racisme en Nederland Bekent Kleur. De auteurs spreken namens de Internationale Socialisten respectievelijk Genoeg is Genoeg.
