Onderzoek toont groei racistisch geweld

Steeds openlijker racisme is het meest verontrustende gezicht van de polarisatie die de laatste jaren in Nederland te zien is. Het aantal gevallen van racistisch geweld stijgt, terwijl extreem-rechtse groeperingen groeien. In de Tweede Kamer grijpt Wilders' PVV elke gelegenheid aan om stemming te maken tegen moslims. Angela Ettema sprak met onderzoekers en activisten.

(met dank aan Angela Ettema)

'Uit de registraties die worden gemaakt blijkt dat er meer racistische incidenten zijn met lichamelijk geweld', vertelt Jessica Silversmith, de directeur van het Anti Discriminatie Bureau Amsterdam. 'In de Monitor Racisme & Extremisme, met gegevens over 2005, wordt dit nu voor het eerst gesignaleerd op grond van cijfers van de politie en Anti Discriminatie Bureaus. Dit moet ook over 2006 bekeken worden om verder onderzoek te kunnen doen.'

Radicalisering
In de media is de rol van zogenaamde Lonsdalejongeren bij racistische confrontaties breed uitgemeten. 'Lonsdalejongeren is eigenlijk niet zo'n goede term', zegt Paul Benschop van de antifascistische actiegroep AFA. 'Er is niets mis met het merk Lonsdale of met gabbers op zich. Maar waar de eerste generatie, de gabbers, nog vrij rustig waren, zie je bij de tweede generatie een radicalisering na de dood van Fortuyn en Van Gogh.'

'Lonsdalejongeren waren betrokken bij de brandstichting in een islamitische school in Uden in 2004', zegt Silversmith. 'Lonsdalejongeren heb je vooral in plaatsen als Zoetermeer, Uithoorn, in het Friese Dokkum en in Brabant en Limburg. Het speelt voornamelijk buiten de Randstad. Maar het is niet een georganiseerd blok blanke jongeren met een nazi-ideologie. Je moet altijd kijken wie de leiders zijn en wie de volgers en de meelopers.'

Er zijn aanwijzingen dat extreem-rechtse groeperingen steun werven onder deze jongeren. 'Glimmerveen van de Nederlandse Volks-Unie zocht vroeger al aanhangers bij FC Den Haag', zegt Silversmith. 'De Vikingjeugd had ook altijd erg jonge meelopers. Ik kan me voorstellen dat individuele personen die georganiseerd zijn op feesten en manifestaties proberen jongeren te werven.'

Paul Benschop van AFA bevestigt dit: 'Extreem-rechtse groeperingen als Jeugdstorm en Blood & Honour, Racial Volunteer Force zijn bezig hun eigen organisaties op te bouwen. Ze radicaliseren qua geweld en hebben geen boodschap aan wat de media en de politiek ervan vinden. Je ziet ook dat geweld statusverhogend is en een aantrekkingskracht heeft op jongeren. Extreem-rechtse organisaties proberen jongeren aan zich te binden, zoals Voorpost in Zoetermeer. Profielsites op internet zijn erg populair. Er zijn al 400 profielsites van jongeren die flirten met de organisatie Blood & Honour. Dat is deels gebral, maar als ze echt aansluiting vinden heb je een probleem van jewelste.'

Ook via internetfora als Stormfront, Polinco en Holland Hardcore komen veel jongeren in contact met extreem-rechts. Deze fora fungeren als organisaties die ook activiteiten opzetten. Met name op Stormfront worden strafbare nationaal-socialistische uitspraken gedaan, waartegen justitie tot nu toe niet ingrijpt. Holland Hardcore is begonnen als een site voor gabbers met extreem-rechtse sympathieen.

Later begonnen de beheerders van de site actief extreem-rechtse organisaties te promoten. Deze organisaties gebruiken de site om jongeren te bereiken. Er zijn vanuit de gabberscene diverse neonazigroeperingen ontstaan die niet terugschrikken voor het gebruik van geweld.

'Het racistisch geweld tegen moslims is toegenomen van 59 incidenten in 2003 tot 70 gevallen in 2005', zegt Jessica Silversmith. 'Het zou mij niet verbazen als uitspraken van Verdonk en Wilders een rol hebben gespeeld, maar dat is lastig te meten. Maar om een recent voorbeeld te geven: nadat de PVV begon over de dubbele nationaliteit van Aboutaleb en Albayrak, bleken PVV en VVD in een peiling van Maurice de Hond ieder vier zetels erbij te krijgen.

Als je het anti-islamverhaal maar vaak genoeg afdraait, moet je niet gek opkijken als dat zijn weerslag heeft. Mensen denken toch: als politici het zeggen, is het zo. Maar dit zwart-witdenken is funest voor de samenleving.' VVD-leider Bolkestein ontdekte in de jaren negentig als eerste hoeveel stemmen te winnen vielen met een anti-islamretoriek. In een interview met Ian Buruma zei Bolkestein: 'Je moet nooit onderschatten hoe diep de haat onder Nederlanders zit tegen Turkse en Marokkaanse immigranten. Mijn politieke succes berust op het feit dat ik naar die gevoelens heb geluisterd' (geciteerd in de Monitor Racisme & Extremisme).

Politici als Verdonk en Wilders zijn de directe erfgenamen van Bolkestein. Door voortdurend stemming te maken tegen moslims legitimeren ze racistische ideeën onder de autochtone bevolking en creëren ze een voedingsbodem voor extreem-rechts.